Fascinerende economie

Er gebeurt het nodige op het mondiale economische schouwspel. Volgens mij gaat het vooral over herverdeling van welvaart. Decennia lang was de mondiale economie niet zo spannend als nu. Landen die op een te grote voet hebben geleefd zetten de kraan open om de welvaart op peil te houden en dweilen tegelijk om de vloer droog te houden voor de negatieve tegenreacties. De pijn van de correctie is onvermijdelijk maar niemand wil deze nu. Ik heb liever over 10 jaar kiespijn dan nu meteen. Niet omdat ik bang ben maar omdat het me nu praktisch niet uitkomt.

De schuldencrisis is een zichtbare reflectie hiervan. De VS financiert als tegenmaatregel op jarenlange overfinanciering zich tot in de hemel. Als de VS of Griekenland een gezin was dan is meteen duidelijk wat er aan de hand is en wat er staat te gebeuren. Macro economie is complex maar tegelijk in zijn wezen niet anders dan de micro economie van een gezin. De centrale vragen zijn volgens mij: wat is je potentiele verdiencapaciteit, hoeveel heb je geleend, waarvoor heb je geleend en van wie heb je geleend?

Er is momenteel sprake van 100 jarige staatsobligaties.

Sapper de flap, je spreekt de verwachting uit dat je pas over 100 jaar in staat bent je schuld terug te betalen. Daar ben je dan zelf niet meer bij en dat is geen onprettige en ongewenste gedachte. Het is ook wel een vorm van moreel verval. Jij gaat een schuld aan om je te grote uitgaven in relatie tot je intrinsieke verdiencapaciteit te financieren en je belooft met de hand op je hart dat de kinderen van je kinderen allemaal rente zullen betalen en dat de laatste de schuld terugbetaalt. Het klinkt niet geloofwaardig omdat het niet geloofwaardig is. Als de kredietgeloofwaardigheid van landen afneemt neemt de geloofwaardigheid van geld af. Geloofwaardigheid van geld is het wezen van geld. Als geld niet geloofwaardig is blijft wat je produceert over. Wat je produceert is het ruilmiddel voor wat anderen produceren en wat jij nodig hebt. De kern van de economie en je mate van welvaart is dan intrinsiek afhankelijk van wat je maakt, de kwaliteit ervan en de behoefte die er aan is. Spartaans en duidelijk.